با توجه به آثار به جای مانده از ایران کهن، به نظر می رسد شهر هگمتانه توسط اقوام آریایی ماد در قرن 17 قبل از میلاد تاسیس شده و به عنوان پایتخت اولین امپراتوران و پادشاهان ایرانی مورد استفاده قرار گرفته است. همانگونه که پیش تر بیان شد، حدود 10 هکتار از وسعت شهر باستانی هگمتانه، در تملک شخصی قرار داشت که خوشبختانه در سال های 1347 و 1348 هجری شمسی پروژه ی خریداری و دراختیار گرفتن این اراضی شروع و مجددا به بخش هگمتانه ی ایران کهن، بازگردانده شد. همچنین کاوش ها و بررسی های صورت گرفته در این مکان مهم و ارزشمند تاریخی نیز از سال 1362 آغاز شده و طبق اظهار نظر مسئولان امر، این عملیات تا به امروز ادامه دارد. گفته می شود با چندین مورد کاوش و تحقیقاتی که توسط مسئولان و باستان شناسان خبره و متعهد در این مجموعه ی عظیم صورت پذیرفته است، این شهر باستانی و وسیع کشف شده است. نظرات متعددی در مورد این شهر تاریخی و ارزشمند ایران کهن، از سوی باستان شناسان، شرق شناسان غربی و معماران و ایران شناسان داخلی و خارجی وجود دارد که هر کدام در نوع خود شنیدنی و قابل توجه خواهد بود. براساس نقل قول های تاریخی و بررسی های ابتدایی صورت گرفته توسط کارشناسان تاریخی و باستان شناسان بر این مکان، هگمتانه، مکانی باستانی و متشکل از کاخ ها، عمارات و آثار برجای مانده از حکومت مادها و هخامنشیان در نظر گرفته شد. طبق موقعیت مکانی و استراتژیک شهر تاریخی هگمتانه، برخی از باستان شناسان احتمال می دهند که این شهرتاریخی حدودا هزار سال پیش از میلاد مسیح مورد اشغال قرار گرفته است.